Có lần mình thấy mình… vô dụng thiệt sự. Cái cảm giác nó rất lạ, vừa buồn cười, vừa tủi tủi, vừa muốn trốn vô xó nhà vừa muốn bước ra ngoài chứng tỏ. Hồi đó mình mới ra trường được mấy tháng, nộp đơn phỏng vấn đâu cũng rớt. Tới chỗ làm đầu tiên thì bị sếp giao cái bảng tính Excel, mình lúi húi làm, tới lúc in ra số liệu… sai hết, cả phòng nhìn mình kiểu “cái đứa này sinh ra để làm màu hả?”. Đứng ngay giữa văn phòng, tay mình run run, mặt đỏ rần, miệng chỉ ậm ừ được mấy câu “dạ em xin lỗi”.
Đỉnh cao của vô dụng là chiều đó về, mình đạp xe ngang công viên, thấy một ông cụ hơn bảy mươi, lưng còng mà tay vẫn xách hai bịch ve chai bự chảng. Mình dừng xe nhường đường cho cụ, cụ còn cười nói cảm ơn rất… tự tin. Lúc đó mình mới thấy: người ta bảy mươi tuổi mà còn hữu dụng hơn mình hai mấy tuổi. Chán.
Mình về, ôm cái gối nằm khóc một trận. Thiệt. Ai nói đàn ông không khóc là chưa từng thấy mình khóc. Mình khóc vì tự nhiên thấy mình vô tích sự quá. Bố mẹ nuôi ăn học bao nhiêu năm, giờ đi làm thì thất bại, lương ba cọc ba đồng, không làm nên trò trống gì, đi đâu cũng thấy thua kém. Thấy bạn bè post hình du lịch Bali, Paris, check-in resort, còn mình chỉ dám order ly trà đá ba ngàn. Thấy đứa cùng lớp ngày xưa giờ mở công ty riêng, mình thì ngồi lọ mọ nhập dữ liệu. Mình bắt đầu hoài nghi: “Ủa, mình có ích gì không ta?”.
Cái bất cập ở chỗ, xã hội bây giờ khiến tụi mình so sánh quá nhiều. Ngày nào cũng dán mắt vô mạng xã hội, thấy người ta thành công, xinh đẹp, giàu có, hạnh phúc. Còn mình thì… lẹt đẹt. Tự nhiên thấy mình vô hình, vô dụng. Mình không biết mấy bạn sao chứ mình đã từng mấy đêm nằm lướt Facebook xong muốn tắt điện thoại khóc luôn.
Mấy ngày sau, mình lại bị sếp gọi lên mắng. Xong tối về, đi qua lại công viên hôm nọ, thấy ông cụ đó đang ngồi nghỉ. Lần này mình dừng lại, đưa cụ chai nước. Hai đứa nói chuyện. Ông cụ kể hồi trẻ cụ cũng nhiều lần thất bại, vác hồ xây nhà mấy chục năm. Cụ nói câu này mình nhớ hoài: “Con biết sao cụ chưa bao giờ thấy mình vô dụng không? Vì cụ còn thở được, cụ còn làm được việc, cụ còn… đỡ đần được chút gì đó. Không nhiều, nhưng đỡ đần được”.
Mình về suy nghĩ hoài. Hóa ra, mình thấy mình vô dụng vì mình đặt tiêu chuẩn quá cao và nhìn người khác quá nhiều. Mình cứ đòi ngay năm đầu ra trường phải làm giám đốc. Cứ đòi mới hai mấy tuổi đã mua nhà trả góp, mới yêu lần đầu đã đòi gặp “chân ái”. Trong khi bản chất của cuộc sống là… từ từ.
Sáng hôm sau, mình tự nhủ: Thôi, hôm nay thử đỡ đần được chút gì đó. Mình đến công ty sớm, phụ chị lao công dọn bàn ghế. Thấy máy in hết giấy, mình thay. Thấy đồng nghiệp đang ôm mấy tập hồ sơ, mình chạy tới bưng giùm. Về nhà, rửa chén phụ mẹ. Hóa ra, mình cũng không vô dụng đến thế. Ít ra mình còn có sức, còn có tấm lòng muốn giúp, còn có ý chí muốn vươn lên.
Giải pháp của mình đơn giản lắm: Bớt soi người khác, tập soi lại mình. Mỗi ngày chỉ cần hơn mình của hôm qua một chút là tốt rồi. Đừng lấy thước đo của người ta để tự đánh giá bản thân. Đừng đợi tới khi già mới hiểu rằng, có ích không phải là làm những điều to tát, mà là mỗi ngày đỡ đần được chút gì đó.
Mình vẫn chưa thành công lắm, chưa giàu có lắm, nhưng mình đã bớt thấy mình vô dụng rồi. Vì mình biết, còn thở là còn gắng. Và mấy chuyện như Excel mình đã ráng học lại rồi. Lần này in ra không sai nữa. Sếp thấy còn gật đầu.
Nói tới đây tự nhiên muốn cười. Vì nghĩ lại thấy hồi đó mình… ngây ngô quá. Cứ tưởng đời phải hoành tráng ngay từ đầu. Ai ngờ chỉ cần âm thầm từng chút, từng chút, cũng đủ rồi.
Chúng ta sinh ra vốn dĩ đã có ích cho ai đó. Dù chỉ là mang niềm vui nhỏ xíu cho người thân, đỡ tay xách giúp ai đó, dắt cụ già qua đường, pha giùm đồng nghiệp cốc cà phê. Đừng để cảm giác “vô dụng” làm mình chùn bước. Vì biết đâu, chính lúc mình thấy mình nhỏ bé nhất, lại là lúc mình đang chuẩn bị lớn lên.
Thôi, viết tới đây mình tự nhiên thấy… vui vui. Đêm nay ngủ ngon, mai lại dậy sớm, ráng đỡ đần thêm được chút gì đó. Có ích là vậy thôi, đâu cần hoành tráng.
Cười nhẹ. Vì rốt cuộc, đời không đòi hỏi mình phải vĩ đại, đời chỉ cần mình tử tế.
Tác giả: truyện hư cấu
